Geçen bir yıl içerisinde blogumu güncel tutmaya çalıştım, ancak okul, sınavlar, projeler, atölyeler derken 2017-2018 öğretim yılı nasıl geçti anlayamadım., ancak bu yazıyı yazmak için okulun bitmesini bekleyemedim.
Coderdojo Coolest Projects 2018 yarışmasına katılma hedefimi gerçekleştirmek üzere Dublin/İrlanda uçağına binerken 1 yılın ne kadar hızlı geçtiğine inanamıştım. Daha 2017 yılı Coolest Projects yarışmasının her bir detayı dünmüş gibi aklımdaydı. Unutulacak gibi değil ki 🙂
Bir sır gibi sakladığım 2018 projemi taşıyan 3 valiz ve olmazsa olmaz takımım(Annem ve babam) ile birlikte uçakta yerimizi almıştık. Dublin’e daha doğrusu İrlanda’ya gidiyor olmak beni her zaman çok heyecanlandırıyor ve aklımda hep bir sürü sorular oluyor. Tabii bu soruları yolculuk boyunca takım arkadaşlarıma sormaktan hiç vazgeçmiyorum. Özellikle uçağa biner binmez uykusu gelen babama…
Bu sene Coderdojo’da kıyafetler hangi renk olacak? Jüride kimler olacak?
Kaç ülkeden Ninjalar gelecek? Başka hangi robotlar olacak?
Sponsorların standlarında neler göreceğim ? Ödüller neler olacak?
Kimlerle tanışacağım? Ödül töreninin açılışı nasıl olacak?
Projemin ödül kazanma şansı var mı? Jüri neler soracak?
Herşeyi test ettiğim halde son dakikada robotumun neresi çalışmayacak? …………………………………….
Sanırım ben çok soru soruyorum. Annem ve babam çok soru sormama her zaman izin verdiler. Bazen sorularıma yanıt bulmam için kitap aldılar, bazen internete birlikte baktık, bazense öğretmenlerime sormamı istediler. Aslında sır gibi sakladığım bu projemin çıkış noktasıda sorduğum bir soruydu.
Bir sır gibi sakladığım projemi nasıl mı seçtim?
Yarışma projem üzerinde çalışmaya 2017 yılı Ekim ayında başladım sayılır. Köpekleri çok sevdiğimi biliyorsunuz. Bailey geçen sene içerisinde yavru olmaktan en azından boyutları açısından çıktı. 🙂 Geçtiğimiz senelerde yurtdışına yaptığımız bir seyahatte bir görme engellinin köpeği ile yürüdüğünü görmüştüm. Özel bir tasması vardı ve gururlu gururlu yürüyordu. Hemen sorularım başlamıştı. Sorularımın sonucunda kendimi internette buldum ve köpeklerin 7 farklı kategoriye ayrıldığını öğrendim. Merak edenler için Köpek Kategorileri Görme engelli kişiye rehberlik eden köpek canım kardeşim Bailey gibi bir labrador retrieverdı, labradoru Çalışan”Working” kategorisinde göremeyince biraz şaşırdım doğrusu. Ancak sonradan öğrendim ki; rehber köpek olarak eğitilmek üzere en çok tercih edilen köpekler Labrador Retriever’lar 🙂
Robotiğe başlamama neden olan olayın eski kardeşim Korsan’ı kaybetmekle başladığını hatırlayacaksınız. İşte tam bu sırada görme engelli bir kişinin rehber köpeğini kaybetmesi durumunda hem dostunu hemde gözlerini bir kez daha kaybettiği geldi aklıma ve bunun onlar için için ne kadar üzücü olabileceğini düşündüm. T@chowuff akıllı tasmayı geliştirip bu duruma nasıl çözüm bulabilirim diye düşünürken, ana hedefim olan Humanoid yapma hedefimle birleştirip; Görme Engelliler için Rehber Köpeğin bir robotunu yapmaya karar verdim. İşte i-C4U – I See For You / Ben Senin İçin Görüyorum projesi bu şekilde çıktı.
Geçen sene öğrendiğim gibi bu senede robotu yapmaya başlamadan önce; Bir rehber köpeğin ne yapar?, Nasıl davranır?, Görme engelli kişiyi nasıl dinler?, Nasıl eğitilir?, Kim eğitir?, Yolunu nasıl bulur?, Hangi komutları dinler? gibi sorulara yanıt bulmam gerekiyordu. Annemle birlikte öncelikle Türkiye’de bir araştırma yaptık. Türkiye’de sadece 2 tane eğitimini tamamlanmış ve görme engellilere destek olan rehber köpek olduğunu öğrendik ama maalesef görüşemedik. Aynı şekilde; Türkiye’nin eski İngiltere Başkonsolosu’nun eşi Maggie Moore ve rehber köpeği “Star” tarafından kurulan dernek ile de iletişim sağlayamadık. Maggie Moore ve Star
Bunun üzerine İngiltere Rehber Köpek Derneği ve Amerika Görme Engelliler için Rehber Köpek Derneği ‘ne mail aracılığı ile sorularımı gönderdim. Sorularıma çok hızlı bir şekilde cevap verdiler, özellikle İngiltere’de bir rehber köpek eğitmeni olan Chris Muldoon’un beni güldüren yanıtlarını unutamayacağım.
i-C4U’nun teknik özelliklerini ve kodlarını anlatan proje dosyasını hazırlıyorum, onu ayrıca sitemde paylaşacağım. Bu nedenle burada teknik detayları vermeyeceğim 🙂 Özetle rehber köpekler;
- Görme engelli insanlardan aldıkları İleri, Sağ, Sol, Dur, Otur v.b. gibi basit komutlara itaat edip(obedience) bunlara göre hareket ediyorlar,
- Önlerine bir engel çıktığında görme engelli insanı durarak veya yavaşca yön değiştirerek uyarıyorlar,
- Sürekli gittikleri kısa mesafeli yollardaki engelleri ezberleyerek küçük rota değişiklikleri yapabiliyorlar,
- Yavaş yürüme hızları 1.5 – 2 km/s ve hızlı yürüme hızları ise 4 km/s,
- Belki de en önemlisi rehber köpeklerin Bilinçli İtaatsizlik(intelligent disobedience) yapabilmeleri… Özellikle tehlikeli bir durum sezdiklerinde görme engelli sahiplerinin verdikleri komutları dinlemeyip onları uyarıyorlar. Bu durumlara yoğun trafik, delikler, merdiven ve basamaklar v.b. gibi fiziksel durumlar örnek verilebilir.
Sorularıma aldığım yanıtlardan sonra Rehber Köpek Robotumun neler yapması gerektiğini belirlemiştim, şimdi soru bunları nasıl yapacaktım?. Bir sonraki postumda devam edeceğim 🙂
Bilinçli İtaatsizlik 🙂